شهرستان مريوان
شهرستان مريوان
اين شهر بيش از يكصد سال سابقه تاريخي دارد. يكي از شاهزادگان قاجاربه نام فرهاد ميرزا كه كمي پيش از مشروطيت در اين محل حکومت مي‌كرد، در مريوان قلعه‌اي بنا كرد كه جريان بناي آن را در كتيبه‌اي كه به ديوار مسجد دارالاحسان (مسجد جامع سنندج) نصب كرده، شرح داده است. اين شهر مرزي در همسايگي دولت عثماني قرارداشت و به دستور ناصرالدين شاه قاجار در سال هزار ودويست و هشتادودو هـ.ق قلعه‌اي مستحكم در آنجا احداث شد.
در سال هزارو دويست و هشتادو شش حاج فرهاد معتمدالدوله بر استحكام قلعه افزود و آن را شاه‌آباد ناميد. در كنار همين قلعه نظامي، روستايي به وجود آمد كه به نام قلعه (مريوان) نامگذاري شد. در داخل شهر به دستور حاج معتمد الدوله يك باب قنات، حمام و آب انبار احداث شد. بعد از حاج فرهاد معتمد الدوله، حاج محمد عليخان ظفر الملك قلعه را وسعت داد و در داخل آبادي شاه آباد چندين باب منزل، يك كاروانسرا وقناتي ديگر احداث كرد.
بعدها كليه اين تأسيسات دراثر شورش وهرج ومرج عشايركرد منطقه، ويران شد. در اوايل حكومت پهلوي، حاكم وقت در روستاي موسك قلعه‌اي بنا نهاد كه امروزه از آن به عنوان پادگان استفاده مي‌شود و فاصله چنداني با شهر ندارد. وجود درياچه زريوار در غرب شهر مريوان زيبايي خاصي به اين شهر بخشيده و آن را به يک منطقه تفريحی و سياحتی مبدل كرده است.
مراكز ديدني و تاريخي
محوطه کچکه گاور از دوران پارینه سنگی ، تپه هواره دومان روستای گولان و همچنین تپه و قلعه روستای ننه از دوران صفویه از آثار دیدنی مریوان هستند که سایت برای ایرانیان نتوانسته است اطلاعات بیشتری را در اختیار بازدیدکنندگان سایت قرار دهد.
مريوان در حدود يك قرن سابقه تاريخی دارد. يكی از شاهزادگان قاجار به نام فرهاد ميرزا كه پيش از مشروطيت در اين محل حكومت می كرد، قلعه ای در مريوان بنا كرد كه جريان بنای آن را در كتيبه ای كه به ديوار مسجد دارالاحسان (مسجد جامع سنندج) نصب شده، شرح داده است. اين شهر مرزی در همسايگی دولت عثمانی قرار داشت و به دستور ناصرالدين شاه قاجار در سال 1282 هـ . ق قلعه ای مستحكم در آنجا احداث شد. در سال 1286 حاج فرهاد معتمدالدوله بر استحكام قلعه افزود و آن را « شاه آباد » ناميد. در كنار همين قلعه نظامی، روستايی به نام « قلعه مريوان » ايجاد شد. به دستور حاج معتمدالدوله در داخل شهر يك باب قنات، حمام و آب انبار احداث کردند. بعد از حاج فرهاد معتمدالدوله، حاج محمد عليخان ظفر الملك قلعه را وسعت داد و در داخل آبادی «شاه آباد» چندين باب منزل، يك كاروانسرا و قناتی ديگر احداث كرد.
بعدها كليه اين تاسيسات در اثر شورش و هرج و مرج عشاير كرد منطقه، ويران شد. در اوايل حكومت پهلوی، حاكم وقت در روستای موسك قلعه ای بنا نهاد كه امروزه از آن به عنوان پادگان استفاده می شود و فاصله چندانی با شهر ندارد. وجود درياچه زريوار در غرب شهر مريوان زيبايی خاصی به اين شهر بخشيده و آن را به يك ناحيه گردشگاهي تبديل كرده است.
شهرستان مريوان از نظر جغرافيايی در 46 درجه و 10 دقيقه ی درازای خاوری و 35 درجه و 31 دقيقه ی پهنای شمالی و ارتفاع 1320 متری از سطح دريا قرار دارد. مريوان از شمال به عراق، از جنوب به پاوه و از خاور به سنندج محدود می شود. شهر مريوان مركز شهرستان مريوان در 161 كيلومتری سنندج و در مسير راه مريوان – سنندج قرار دارد.
آب و هوای آن نسبتا سرد و نيمه مرطوب است و ميزان بارندگی سالانه به طور متوسط حدود 750 ميلی متر و ميزان رطوبت نسبی و سالانه به طور متوسط 70 درصد است.
درياچه زريوار در 3 سه كيلومتری باختر شهر مريوان قرار دارد. شهر مريوان در مسير راه مريوان- سنندج که تا سنندج 161 كيلومتر فاصله دارد. اقتصاد مريوان مانند اغلب شهرهای كوچك ايران اقتصاد كشاورزی است. آب كشاورزی از رود و درياچه زريوار فراهم می شود و محصولات كشاورزی آن گندم، جو، بنشن، گردو، بادام، انار، سيب، گوجه سبز، گلابی، گيلاس، آلبالو، آلو، زردآلو،هلو، سنجد و توتون هستند.صنايع دستي اين منطقه شامل بافت قالي، گليم، گليمچه، شال پشمي، موج، جانماز و جاجيم مي شود.
زبان کردی
کرمانجی جنوبی (سورانی) هه ورامانات: هه ورامی(گورانی) خط کردی با رسم الخط عربی
مردم منطقه مريوان از لحاظ آداب و رسوم تفاوت چنداني با كردهاي ديگر مناطق ندارند رسوم مختلف مناطق كردنشين به يكي از مراحل يا پديده‌هاي تاريخي پيوند دارد. مردمان مناطق مختلف شهرستان مريوان از نژاد آريايي، زبان آنان كردي، دين اسلام و سني مذهب(شافعي) مي‌باشند جشن‌هايي كه در ميان آنان مرسوم است در برگيرنده جشن‌هاي مذهبي، ملي و باستاني است كه ريشه در باورهاي كهن مردم داشته و اغلب تاريخي و پاره‌اي اسطوره‌اي است از مراسم رايج در ميان كردان و مخصوصاً منطقه مريوان مي‌توان به مراسم تولد، مراسم فوت، عزاداري، مراسم عقد و تعيين مهريه، مراسم عروسي (كه مراسمي بي‌نظير است) با رقص و کردی(هه‌لپه‌ركي) اشاره كرد.
همچنين مراسمي نظير شوشوبراتي، جشن آغاز سال(سه رسال)، چهارشنبه‌سوري، عروس‌باران(بوكه‌باراني)، اعياد مذهبي مانند عيد فطر(جه ژني رمضان)، عيد قربان(جه ژنی قوربان)، جشن مولودي‌خواني(به مناسبت میلاد پیامبر اسلام) كه همگي از شكوه خاصي برخوردار و با شادي و سرور زايدالوصفي برگزار مي‌گردد.
منبع:
http://www.marivan.gov.ir
http://greenzerebar.blogfa.com
گردآورنده:
نرگس ملک میرزایی
| 
