شهر ازنا

این شهر در 36 كیلومتری شرق شهرستان دورود و 24 كیلومتری غرب شهرستان الیگودرز واقع شده و گذشته تاریخی آن با تاریخ منطقه دورود و عجین شده است. شهر ازنا قبلاً جزو محدوده سیاسی شهرستان اراك از استان مركزی بود و در حال حاضر یكی از شهرستانهای استان لرستان به شمار می‌رود. این شهر با جاده‌ای به اصفهان مرتبط است و خط لوله سرتاسری نفت از آن می‌گذرد.

عکس: http://en.wikipedia.org

منطقه‌اي كه امروز ازنا ناميده مي‌شود برگرفته از نام روستايي به همين عنوان بوده كه در بافت شهري ازنا تركيب شده است. ازنا همانند ديگر مجتمع هاي زيستي با استقرار در مكان خاصي‌به خود موجوديت بخشيده است. برخورداري اين مكان از زمين‌هاي حاصل‌خيز و دسترسي آسان به آب از عوامل موثر و استقرار انسان‌ها در اين نقطه از استان لرستان بوده است. محققين بر اين نكته اتفاق نظر دارند كه قدمت منطقه از جهت تكوين به دوره هاي پيش از اسلام باز مي‌گرددكه درابتداي امر؛ساكنان آن‌ها ارامنه و بعدها تحت هجوم و جايگزيني مسلمانان واقع شد. پيشينه‌ي تاريخی ازنا به علت هم جواری نزديک با شهرستان های دورود و اليگودرز با گذشته تاريخی اين دو شهرستان عجين شده است. عده ای بر اين باورند که اولين بار درحدود 600 سال پيش، ارامنه به اين سامان كوچيدند و روستای ازنا را برافراشتند. سپس اقوام ديگری از جمله قوم «انگيزه» به اين روستا آمدند و روستای ازنا با افزايش جمعيت، قدم در راه توسعه و پيشرفت نهاد. ازنا پيش از اين جزو محدوده سياسی شهرستان اراك از استان مركزی بود، اما در حال حاضر يكی از شهرستان های استان لرستان به شمار می رود. اين منطقه با جاده ای به اصفهان مرتبط است و خط لوله سرتاسری نفت از آن می گذرد.
شهرستان ازنا از شمال به خمين و سربند (استان مركزی)، از باختر به شهرستان دورود و از خاور و جنوب به شهرستان اليگودرز منتهی شده و در مسير راه آسفالت خرم آباد ـ اليگودرز قرار دارد. شهرستان ازنا از نظر جغرافيايی در 49 درجه و 27 دقيقه درازای خاوری و 33 درجه و 27 دقيقه پهنای شمالی و ارتفاع 1870 متری از سطح دريا قرار دارد. آب و هوای اين شهرستان معتدل و نيمه خشك است. ازنا در مسير جاده اصلی شهرهای مركزی به باختر و جنوب كشور قرار دارد و فاصله آن تا استان اصفهان حدود 240 كيلومتر است. شهرستان ازنا با راهی به طول 20 كيلومتر به اليگودرز وصل شده است و با شهرستان دورود 40 كيلومتر فاصله دارد. اقتصاد ازنا يک اقتصاد مبتنی بر كشاورزی است. حاصل‌خيزي خاك، وجودآب فراوان و آب و هواي مناسب اين منطقه را به ناحيه اي كشاورزي تبديل كردهاست كه‌انواع محصولات درآن به عمل مي‌آيد. محصولات مهم اين شهرستان را گندم، جو، بنشن، سيب كوهی، گيلاس، انگور، زرشك و انجير تشكيل مي‌دهند. در اطراف ازنا قلعه و يا روستاهای بسيار قديمی وجود داشته که متعلق به قبل از ظهور اسلام بوده و در طی قرن های متمادی مخروب و به صورت تپه در آمدهاند در اصطلاح محلی به اين تپه ها چغا گفته می شود.
آثار باستانی که در ازنا ديده می شود عبارتند از: تپه ای معروف به قلعه خرابه در خيابان پيروزی ازنا، چغا آقونی در 1 کيلومتری جنوب، تپه قائد محمد تقی (کامدتقی) يا تپه ازنا در 1 کيلومتری غرب و تپه فتح الله در 5 کيلومتری جنوب شرقی ازنا.