شهر تفت

شهرستان تفت با مساحتی حدود 7000 كیلومتر مربع در جنوب غربی استان یزد قرار دارد. در فرهنگ لغات فارسی به معنای گرم و یا به معنای سبدی چوبین كه در آن میوه جای دهند آمده است.

مکان های دیدنی و تاریخی

• آسياب و دژ پهلوان
• كاروانسرای علی آباد
• مجموعه امام (شاه ولی) تفت
• آب انبار مقبره شاه نعمت الله ولی
• آب‌انبار سرده
• بقعه شاه خليل
• تخت رستم توران پشت
• پشتکوه ارنان
• برفخانه ی شیرکوه طزرجان
• بقعه چهل دختران توران پشت
• بقعه شيخ جنيد توران پشت
• قلعه پهلوان بادی
• قلعه باستانی توران پشت 
• عقاب کوه
• قلعه بورق
• آسیاب آبی اسلامیه
• روستای توران پشت
• قلعه شواز
• مسجد توران پشت
• مسجدجامع طرزجان
• مسجد شيخ علي بنيمان
• علی اباد پیشکوه
• گنبد و مقبره شیخ جنید توران پشتی
• قلعه ی گاریز
• چَم و مبارکه

موزه مردم شناسي تفت به نشانی: تفت محله گرمسير، جنب مسجد ملاحيدر، خانه رزاقيان به شماره تماس: 03526223800 از جمله مكان‌هاي ديدني و تاريخي شهرستان تفت به شمار مي‌آيند.  

صنايع و معادن

از صنايع ومعادن شهرستان تفت اطلاعات مستندي در دست ما نيست. مهم ترين صنايع دستي اين منطقه را گيوه‌دوزي و قالي‌بافي تشكيل مي‌دهد كه توسط زنان و دختران در داخل كارگاه ها و يا در منازل مسكوني انجام مي‌گيرد. 

کشاورزی و دام داری

با توجه به استعداد ناحيه؛ بيش تر مردم تفت كشاورز و باغ‌دار هستند. از فرآورده‌های کشاورزی اين منطقه می توان گندم، جو، بنشن، تره بار، انار، هلو، زردآلو، گوجه و گردو را نام برد كه انار تفت فراوان و از کيفيت خوبی برخوردار بوده و به نقاط ديگر صادر می شود. مردم اين شهرستان همراه كشت به دام‌داری نيز می پردازند.  

مشخصات جغرافيايي

شهرستان تفت،در كنار راه يزد – شيراز در باختر استان قرار دارد. اين شهرستان از سوی شمال به شهرستان يزد، از باختر به شهرستان های يزد و ابركوه، از جنوب به شهرستان های ابركوه و مهريز و از خاور به شهرستان مهريز محدود می‌شود. بلندی مركز شهرستان تفت از سطح دريا، 1560 متر است. اين شهرستان ناحيه ای كوهستانی است و بيش از 60 درصد روستاهای آن، در دامنه كوه ها قرار دارند. آب و هوای تفت نيمه بيابانی است، كه به دليل قرار گرفتن در دامنه شيركوه نسبت به يزد، دارای تابستان های ملايم تر و بارندگی بيش تری است. بيش ترين درجه حرارت، در تابستان 34 و كمترين آن در زمستان 12 درجه سانتي‌گراد است. رطوبت در تابستان 15 درصد و در زمستان 30 درصد بوده و ميانگين بارندگی ساليانه برف 70 سانتي‌متر و باران تا 60 سانتي‌متر است. مردم اين شهرستان مسلمان شيعه و آريايی نژادند و به زبان فارسی و لهجه شيرين محلی يزدی سخن می گويند. زرتشتيان ساکن در اين شهر با گويش ويژه خودشان سخنی می گويند. تفتی ها، مردمی پاك انديش، سخت كوش، درستكار، ‌متدين و مهمان نواز هستند. مسيرهاي ارتباطي اين منطقه به اطراف عبارتند از:
- راه تفت – يزد به سوی شمال خاوری و به درازای 20 کيلومتر
- راه تفت – ده نو – ده شير به سوی باختر و سپس به سوی جنوب
- راه تفت – ترزجان به درازای 24 کيلومتر
- راه تفت – منشاد – ده بالا
- راه تفت – ابرکوه به درازای 150 کيلومتر
فاصله هوايی شهر تفت تا تهران، 520 كيلومتر است  

وجه تسميه و پيشينه تاريخي

تفت منطقه‌اي باستانی با پيشينه‌ای دراز است. اين شهر از هر لحاظ با يزد پيوند تاريخی داشته و نامش هميشه با آن، همراه بوده است. شهر تفت را، كه زادگاه علامه تفتازانی است، به دليل وجود چشمه «نصيری» در پای «چنار سرده»، «تفت نصيری» نيز ناميده اند. واژه تفت، در اوستا «تفته» به معنی «گرم شده»است. مردم تفت بر اين باورند که به دو دليل اين شهر تفت ناميده می‌شود. يکی به دليل وجود تفته كوه در جنوب شهر، كه هنگام تابش خورشيد، بسيار داغ و سوزان شده و به اصطلاح محل تفتيده می شود و ديگر سبد و طبق ميوه که در گويش محلی به آن ها «تفت» می گويند، که هر دو مورد درست بوده و كاربرد دارند. در ديگر فرهنگ ها تفت به معنی قهر و غضب، خرام و خرامان، گياه دارويی كه خوردن بيخ آن مانند تاتوله جنون آورد، نيز آمده است.  

 منابع:

 http://taft.yazdchto.ir

http://mehrnegar2007.blogfa.com

http://ebi75.blogfa.com/

گردآورنده:  یوسف ملک میرزایی