• مسجد اميرالمؤمنين زارچ
• مجموعه حجت آباد وزیر
• مسجد حاج رجبعلی
• قلعه ابراهيم آباد
• بقعه سلطان محمود شاه و روستاي بندرآباد
• مقبره شیخ زین الدین علی خاموشی

سوابق و پیشینه تاریخی:

اشکذر:

وجه تسمیه:

منابع آب

قسمت اعظم محدوده حوزه نفوذ اشکذر از نظر منابع آبی در حوزه سفره آب زیر زمینی یزد – اردکان قرار گرفته است و بقیه آن یعنی قسمت غربی آن که ادامه ارتفاعات شیر کوه است تغذیه کننده این سفره می باشد. پس قسمت اعظم منابع آب آن آبهای زیر زمینی است که به صورت ۷۵ چاه عمیق و ۲۰ چاه نیمه عمیق و ۳۴۸ رشته قنات مورد استفاده قرار می گیرد.

در کل وضعیت فعلی آب اشکذر مطلوب و مناسب می باشد.

زلزله خیزی

شهر اشکذر از نظر تکنونیکی (زلزله) فاقد گسل بوده و مقاوم تر از سایر قسمتهای دیگر می باشد. ضریب لرزه خیزی منطقه از ۰/۷۵ تا یک تغییر می کند.

باد

از لحاظ وزش باد اشکذر منطقه ای باد خیز است و این بدلیل بوجود آمدن شرایط فرابار در نواحی کوهستانی غرب و فروبار در نواحی پست شرقی است . باد غالب منطقه با توجه به اطلاعات موجود در ایستگاه سینوپتیک یزد بادهای غربی بویژه بادهای شمال غربی است. از دیگر بادهای وزنده در اشکذر می توان به باد اصفهان ،  باد قبله و باد سیاه کوه نام برد.

ویژگیهای اقتصادی شهر اشکذر

شغل اصلی و اولیه شهر اشکذر همانند سایر سکونتگاه های منطقه کشاورزی و دامپروری بوده است. اصولا پیدایش سکونتگاه ها و تشکیل هست اولیه زندگی بر مبنای وجود اب و زمین مناسب جهت زراعت و نیز بدنبال آن پرورش بوده است. طی سالهای اخیر و محدودیت منابع آب و عدم توسعه کشاورزی که نتیجتا کاهش در آمد کشاورز و عدم تامین هزینه روز افزون زندگی را بدنبال داشته است. امروزه درصد کمی از مردم اشکذر که آن هم غالبا افراد مسن می باشند به کار کشاورزی مشغولند که طبق اظهارات خودشان کشاورزی شغل دوم آنان بوده و درآمد آن به تنهایی پاسخگوی مخارج زندگیشان نیست.

همچنین بدلیل نزدیکی به شهر یزد وجود امکان سریع جابجایی ساکنین و تاثیرات شهر یزد بر سکونتگاه های اطراف مانند اشکذر به تدریج زمینه های شغلی دیگری را برای مردم منطقه بویژه طبقه جوان و تحصیل کرده در واحدهای اداری و صنعتی و تجاری را فراهم ساخته است. و با توجه به بعد کم مسافت اشکذر نیازی به مهاجرت به شهر یزد نبوده است و افراد شاغل پس از فراغت از کار به سهولت می توانند به اشکذر بازگردند که این وضعیت باعث گردیده اشکذر دارای توان بالقوه ای جهت جذب جمعیت سر ریز یزد باشد.

اشکذر به دلیل داشتن برخی پارامترهای موثر در ایجاد صنایع از نظر صنعتی مکان مناسبی جهت استقرار صنایع می باشد. اشکذر در مسیر جاده مهم تهران – بندر عباس قرار دارد و یکی از نیازهای ایجاد صنعت وجود راه مناسب است. از لحاظ دسترسی اشکذر به آب برق گاز و تلفن نیز اشکذر در وضعیت بسیار مطلوبی است که خود اینها می تواند از عوامل مهم رونق صنایع مختلف در این شهر باشد.

از لحاظ خدماتی نیز اشکذر می تواند بسیار نقش خوبی را در تولید اشتغال ایفا نماید. شهر اشکذر به دلیل قرار گرفتن در راه ترانزیتی تهران – بندرعباس هر روزه پذیرای تعداد بیشماری کامیون  و سواری های عبوری می باشد. افراد زیادی می توانند با ارائه خدمات نظیر تعمیرگاه ها ،  فروشندگان لوازم یدکی آهنگران ،  فروشندگان مواد غذایی و رستور آنها به رهگذران برای خود ایجاد شغل نمایند.

موانع محدود کننده شهر

شهر اشکذر از سمت جنوب بدلیل انطباق مرز محدوده آن به محدوده شهر زارچ با محدودیت کامل مواجه می باشد و از سمت شرق بدلیل وجود جاده ترانزیتی تهران – بندر عباس بعنوان یک مانع جدی مطرح می باشد و امروز شهرک صنعتی اشکذر در آن سوی جاده مستقر شده است. از سایر جهات در معرض هجوم تپه های ماسه ای قرار دارد گرچه شهر در برخی جهات دیگر هم در معرض این پدیده قرار دارد. در درون شهر بخاطر وجود اراضی و باغات مستعد که هم از بعد اقتصادی هم بعد اکولوژیکی حائز اهمیت بوده با محدودیت روبروست.

جهات توسعه شهر در گذشته

توسعه شهر بدلیل ساختار روستائی آن عمدتا حول محله های موجود و بصورت پراکنده بوده است. مجموعه محلات اشکذر عمدتا به سمت غرب گرایش داشته و مجموعه محلات رضوانشهر در حاشیه محل و عمدتا جهت بلوار صاحب الزمان تمایل پیدا کرده اند. محله فیروز آباد نیز در حاشیه محله توسعه مورد نیاز خود را پیدا نموده اند. کاربریهای عمومی و اداری عمدتا حول محور خیابان امام و بلوار صاحب الزمان ایجاد شده اند.

بررسی مرغوبیت زمین جهت توسعه آینده

نظر به موانع مطرح شده در مورد توسعه شهر اشکذر با توجه به ویژگی های طبیعی اراضی مورد نیاز جهت توسعه اتی شهر را می توان با ایجاد سیاست و تدابیر مناسب در مکانهای ذیل تامین نمود. در مورد بخش مسکونی در درجه اول از اراضی اماکن مخروبه و بازسازی و احیا اماکن متروکه و در وهله بعد استفاده از اراضی و فضاهای بایر درون محلات استفاده نمود. به منظور ایجاد انگیزه و حفظ باغات و اراضی مرغوب کشاورزی تدابیر و قوانین مناسب تدوین و اتخاذ گردد. در مورد سایر کاربریها عمومی مورد نیاز که میبایستی در درون محلات جانمایی گردند در درجه اول می بایستی از اراضی وقفی و دولتی که امکان تملک آنها آسان می باشد استفاده شود. جهت تامین اراضی مورد نیاز کاربریهای عمده با توجه به درخواست سازمانهای ذیربط مانند آموزش عالی ،  نیروی مقاومت بسیج ،  آموزش و پرورش و فنی حرفه ای می بایست از اراضی غرب و شمال حاشیه شهر بدلیل عدم وجود مشکل مالکیت تامین گردد.

کاربری اراضی

شهر اشکذر در یک محدوده تقریبی ۱۱۱۸ هکتار (۱۱۱۸۷۹۷۴) متر مربع بعنوان محدوده قانون پیشنهادی واقع گردیده است. در حال حاضر محدوده خدماتی شهر در قالب هشت محله شکل گرفته است. همچنین حدود ۱/۱۳۶ هکتار از سطح مصنوع شهر به فضاهای مسکونی و بقیه به سایر کاربریها طبق جدول صفحه بعد قرار گرفته است.

منابع:

 http://www.nasimesadegh.ir

http://ashkezarnews.com

http://seeiran.ir

گردآورنده:  یوسف ملک میرزایی