شهرستان فارسان

شیر سنگی ، سنگ قبری قدیمی ، فارسان

این شهرستان مهمترین کانون شهری در قلمرو سردسیر عشایر هفت لنگ بختیاری است ودارای جاذبه های طبیعی همچون: غارسراب بابا حیدر، غار آقا سید عیسی، پیر غار، چشمه دیمه که گواراترین آب جهان شناخته شده است، رودخانه بازفت، دشت لاله های واژگون، شکارگاه های متعدد و... است. منطقه فارسان عمدتاً ییلاق عشایر بختیاری ومرکز حکومت خوانین آل بویه بوده است، ازاین رو قلعه هایی به نشانه اقتدار وسلطه خوانین درمنطقه ساخته اند.

مراكز ديدني

• سنگ نوشته هاي مشروطيت
• آبشار دره عشق
• قلعه سردار اسعد بختیاری
• قلعه دهناش
• قلعه اسعدیه چلیچه

یکی از دیدنی های توجه برانگیز منطقه فارسان، کوچ طوایفی از ایل بختیاری است. تماشای کوچ عشایر ونقل وانتقال کلیه مایملک یک خانواده توسط چهارپایان، چرای گوسفندان وبز در دشت های سرسبز، صدای نی چوپانان، مراسم سئار وتیر اندازی، رقص دسته جمعی، مراسم ترکه بازی، بازی های محلی وقصه های محلی حال وهوای خاصی را برای هر تازه واردی برجای خواهند گذاشت. 

صنايع دستی

صنایع دستی شهرستان فارسان شامل: بافت گلیم، جاجیم، چوغا، کلاه نمدی، نمد ونظایر آن همراه با ویژگی خاص خود می تواند در بازارهای محلی وجهانگردی عرضه شود ورونق پیدا کند. 

کشاورزی و دام داری

گندم، جو، نخود، لوبيا، شبدر، سيب زمينی، گوجه فرنگی و يونجه از فرآورده های فارسان به شمار می روند. آب كشاورزی از كاريز، چاههای ژرف و نيمه ژرف و چشمه ها تأمين می گردد. آب آشاميدنی از چشمه تهيه و در شبكه لوله كشی منشعب می‌شود.  

مشخصات جغرافيايي

شهر فارسان در 35 دقيقه و 50 درجه درازای جغرافيايی، و 16 دقيقه 32 درجه پهنای جغرافيايی، و بلندی 2020 متر از سطح دريا در يك منطقه نيمه كوهستانی قرار دارد. كوه دنا با بلندی 2500 متر در شمال خاوری و كوه چوبين در شمال باختری اين شهر واقعند. فارسان مركز شهرستان فارسان، از شهرهای استان چهارمحال و بختياری است كه در 30 كيلو متری جنوب باختری شهر كرد واقع شده است. هم چنين رود سراب باختر و جنوب اين شهر را مشروب می سازد.  

وجه تسميه و پيشينه تاريخي

از قدمت، چگونگی نام‌گذاری و پيشينه‌ي‌تاريخی فارسان اطلاع جامعی در دست نيست.‌اما آن طور كه از ظواهر امر پيداست، مردم اين ديار در سواركاری و تيراندازی مهارت داشته اند.هم چنين روايت شده است كه فارس در لغت به معنی سوار يا صاحب است و از جهتی اين كلمه از «پارس» يا «پارسيان» گرفته شده و به فارسان تبديل شده است.

گویش

مردم این شهر به گويش بختیاری سخن مي گويند که در آن واژهای پهلوی و باستانی فراوانی وجود دارد.

چند ضرب المثل فارسانی :

1- ایرم هونه هالوم سی دل دالوم. ir-om hune hâlum si del-e dâlum یعنی : می روم خانهْ دایی به خاطر(دیدن) مادر بزرگ. معادل شعر "خیالی بخارایی" : "...مقصود تویی کعبه و بتخانه بهانه است".

2- ای نخوردیمه نون گندم دیدیمه دس مردم. ay naxordime nune gandom didime das mardom یعنی : اگر نان گندم نخورده ایم اما دست مردم دیده ایم. معادل اصطلاح عامیانهْ معروف که می‌گوید : "چندان ندید بدید هم نیستم".

3- عاریسمون ا بس خوو بی اوله پیکه هم درورد. ârisemun a bas xu bi eule pike ham dervordیعنی : عروسمان از بس که زیبا بود صورتش جوش هم درآورد.

4- خرم ایدم خر به خری، خم ایگردم در به دری. xarom-e idom xar be xeri xom igardom der be deri یعنی : خرم را به امانت به دست دیگری می سپارم در حالی که خودم در به در به دنبال خر می گردم

منابع:

 http://www.jjtvn.ir

http://golshn12.blogfa.com

http://www.aftabir.com

گردآورنده: 

یوسف ملک میرزایی